Concurrentiebeding in arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd rechtsgeldig?

Concurrentiebeding in arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd rechtsgeldig?

Onder de WWZ (Wet Werk en Zekerheid) is het niet meer mogelijk om in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd een concurrentiebeding op te nemen, tenzij de werkgever schriftelijk en gemotiveerd aangeeft welke zwaarwegende bedrijfsbelangen een concurrentiebeding noodzakelijk maken. Is in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd een concurrentiebeding opgenomen zonder een dergelijke motivering, dan is het beding nietig.

Uit de parlementaire geschiedenis blijkt niet duidelijk wanneer er sprake is van zwaarwegende bedrijfsbelangen. Dit is dus grotendeels aan de praktijk overgelaten. In elk geval wordt van de werkgever verwacht dat er per geval een specifieke afweging en motivering plaatsvindt. Dat betekent dat de motivering voor elke functie c.q. individuele werknemer apart moet worden opgesteld.

Als een dergelijke motivering bij het concurrentiebeding is opgenomen is in beginsel sprake van een rechtsgeldig beding. Een werknemer heeft dan nog wel de mogelijkheid om in een procedure schorsing of (gedeeltelijke) vernietiging van het beding te vragen. In die procedure zal de rechter dan eerst toetsen of het beding ‘noodzakelijk’ is en of sprake is van ‘zwaarwegende bedrijfsbelangen’. Dit is een zware toets, omdat het uitgangspunt is dat een concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd niet is toegestaan. Wordt deze toetst doorstaan, dan dient nog een belangenafweging plaats te vinden zoals dat ook vóór de WWZ het geval was.

De indruk kan bestaan dat een werknemer met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd zich niet al te veel zorgen hoeft te maken over een concurrentiebeding. Dat is echter zeker niet het geval! Meestal is er ook een boetebeding gekoppeld aan het concurrentiebeding en kunnen de boetes die de werknemer boven het hoofd hangen flink oplopen.

Dat ondervond ook een werknemer in een zaak waarover het Gerechtshof Amsterdam recent oordeelde. De werknemer was als consultant bij een detacheringsbureau voor technisch geschoolde vakmensen – Krosto – in dienst getreden. De arbeidsovereenkomst voor de duur van 7 maanden bevatte een concurrentie- en een relatiebeding en een boetebeding. De arbeidsovereenkomst is twee keer schriftelijk verlengd voor bepaalde duur en tijdens de laatste looptijd tussentijds beëindigd.

De werknemer is vervolgens werkzaamheden gaan verrichten voor een concurrerende onderneming. Krosto heeft daarop onder andere nakoming van het concurrentiebeding en betaling van boetes gevorderd. De kantonrechter heeft de vorderingen van Krosto grotendeels toegewezen; de looptijd van de bedingen was inmiddels verstreken, maar de werknemer diende nog wel € 51.375,- aan Krosto te betalen. Het zal niet verbazen dat de werknemer het hier niet mee eens was en hoger beroep heeft ingesteld.

In hoger beroep wordt het echter van kwaad tot erger. Het hof bevestigt het oordeel van de kantonrechter dat de formulering van het concurrentiebeding voldoende onderbouwt op grond van welke bedrijfsbelangen van Krosto het beding noodzakelijk is. In het beding is heel precies omschreven van welke bedrijfsspecifieke informatie de werknemer in zijn functie kennis kreeg en dat het voor een bemiddelingsbedrijf als Krosto van groot belang is dat zowel informatie over haar werkwijze als over degenen die zij te werkt stelt als informatie over (potentiële) opdrachtgevers wordt beschermd. Dat geldt ook in het geval het een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd betreft.

De noodzaak tot bescherming van de gegevens is genoegzaam tot uitdrukking gebracht en er is sprake van zwaarwegende bedrijfsbelangen van Krosto. Het hof matigt de verbeurde boetes vervolgens niet en oordeelt zelfs dat nog meer overtredingen zijn komen vast te staan. De werknemer wordt daarom in hoger beroep zelfs veroordeeld om € 100.000,- aan boetes te betalen.

Het blijft dus oppassen met een concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd!

Leon Toonen
WVO Advocaten